مقایسة منظومه‌های عاشقانۀ «رابعه و بکتاش» عطار و «سلامان و ابسال» جامی
نویسندگان
چکیده مقاله:
منظومة تمثیلی «رابعه و بکتاش» از الهی‌نامة عطار نیشابوری، با درون‌مایة عرفانی در 421 بیت با مضامین عشق عذری سروده شده‌است. رابعه با اینکه شاهزاده است، عاشق بکتاش (غلام برادرش حارث) می‌‌شود. منظومة «سلامان و ابسال» نیز در 10860 بیت از هفت‌اورنگ جامی، داستان تمثیلی شرح دلدادگی ابسال (دایه) به سلامان است. در هر دو داستان، دختران شروع‌کنندة عشق‌اند. «رابعه» عاشق «بکتاش» و «ابسال» عاشق «سلامان» و عشقشان نسبت‌به معشوق پایدار و پاک است. هر دو شخصیت از خاندان سلطنتی هستند؛ پدر رابعه، شاه بلخ و پدر سلامان، شاه یونان است و هر دو از درون خانواده به زندگی خود پایان می‌‌دهند. «رابعه» توسط برادرش از بین می‌رود و «ابسال» خود را در آتش می‌سوزاند. این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام شد، نشان می‌‌دهد که مهارت سرایندگان این دو منظومه در توصیف دقیق عشق و همچنین منش شخصیتها، مخاطب را تا پایان داستان تحت‌تأثیر قرار می‌‌دهد و با وجود رمزآلود‌بودن هر دو حکایت، عشقی جذاب و پایدار در سیر داستان روایت می‌‌شود. مسألۀ اصلی این پژوهش مقایسة منظومه‌های عاشقانۀ «رابعه و بکتاش» عطار و «سلامان و ابسال» جامی و بیان تفاوت‌ها و همانندی‌های دو منظومه، تبیین و توصیف دقیق عشق و همچنین منش شخصیتها و تأثیر آن بر مخاطب است و اینکه فضای عاشقانۀ داستان چگونه در پیشبُرد روند داستان مؤثر بوده‌است؟
منابع مشابه
تمثیل در سلامان و ابسال جامی
تمثیل یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم میتوان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزههای گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هدفمندی و آگاهی شنونده یا گیرنده است. تمثیل می‌کوشد بخشی از آگاهی را ملموس کند و برای توضیح و تبیین معنی به کار می‌رود و در خدمت...
متن کاملفرامتنهای سلامان و ابسال
سلامان و ابسال، داستانی رمزی و تمثیلی است که در تمدن یونانی ریشه دارد؛ اما در فضای فرهنگ ایرانی پرورده شده است. وجود روایات متعدد از این داستان در پیشینۀ ادبی ایران، بیانگر اهمیت آن در میان اندیشمندان ایرانی است. قابلیت‌های بالقوۀ این اثر رمزی در ایجاد مضامین عمیق، دست‌مایۀ شاعران و نویسندگان بسیاری قرار گرفته است؛ پدیدآورندگانی که برای برآوردن انتظارات مخاطبان، در سده‌های پیوسته این اثر را باز...
متن کاملتحلیل عرفانی داستان سلامان و ابسال جامی با حکایت شیخ صنعان عطار نیشابوری
پایان نامه:داستان پردازی فلسفی و رمزی سابقه ی بس کهن دارد، در متون مقدس نیز این معنا مورد توجه قرار گرفت است. عارفاان مسلمان نیز از ظرفیت های قصه برای بیان مطالب خود سود جسته اند یکی از این عارفان بزرگ عطار نیشابوری است که بیش از هر عارف قصه نویسی به این مهم توجه کرده است. او به ویژه داستان بلند منطق الطیر را به رشته نظم کشیده و اثری رمزی و تمثیلی است. در منطق الطیر بلند ترین داستان ، داستان شی...
تمثیل در عرفان اسلامی(و تأثیر آن در نگارۀ سلامان و ابسال هفت‌اورنگ جامی)
این مقاله در نظر دارد چرایی و چگونگی تأثیرگذاری «تمثیل» در عرفان اسلامی از دیدگاه عبدالرحمان جامی بر نگاره‌های ترسیم‌شدة سلامان و ابسال هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا را مورد بررسی قراردهد. هنر در اندیشة عرفانی وسیله‌ای است برای تبیین معنا و عارف برای بیان آنچه گفتنی نیست و جز به‌واسطة شهود حاصل نمی‌شود، از زبان تمثیل بهره می‌برد. جامی در هفت‌اورنگ اشعاری دارد که در عناوین آن‌ها مستقیماً به واژة تمثیل ...
متن کاملنقد و تحلیل مثنوی سلامان و ابسال جامی
چکیده یکی از شاعران بزرگ قرن نهم هجری و ملقّب به خاتم¬الشّعرا، که علی رغم بروز مشکلات فراوان در زندگی و سفرهای فراوان، از هیچ کوششی برای کسب علم، حکمت و عرفان فرو گذار نکرد و آثار نظم و نثر فراوانی از خود به یادگار گذاشت، عبدالرّحمن جامی (898-817 هـ . ق) است. آشنایی این شاعر بزرگ با عرفان و عشق و منظومه¬های بزرگانی چون نظامی او را بر آن داشته تا به داستان سرایی منظوم روی آورد و مثنوی بزرگ هفت اور...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 17 شماره 33
صفحات 9- 26
تاریخ انتشار 2019-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023